جمعی از اقتصاددانان در نشستی با رییس هیات عامل ایمیدرو، با بر شمردن دستاوردهای حوزه مهندسی و تولید، تغییر نگاه در مدیریت و استفاده از مفاهیم روز اقتصادی، مالی و حقوقی را برای توسعه بخش معدن ضروری دانستند.
به گزارش پایگاه خبری معدن نیوز، در این نشست که به دنبال اجرای برنامه حضور اقتصاددانان در معادن و کارخانههای فولاد و فرآوری سنگ آهن استان یزد انجام شد، ابتدا امیر صباغ مدیر برنامهریزی و نظارت راهبردی با ارائه گزارشی از جایگاه جهانی تولیدات زنجیره معدن گفت: توسعه معدن در هر یک از
مناطق باعث توسعه بخشهای دیگر آن مناطق شده و ایران با توجه به توانمندی هایی که در این بخش دارد از فرصت مناسبی برای رشد برخوردار است.
صباغ با بیان اینکه ایمیدرو تاکید بالایی برای افزیش زیرساختهای بخش معدن و صنایع معدنی دارد، ادامه داد: با تقویت زنجیره ارزش در صنایع پایین دستی،شاهد رشد چند برابری درآمد، اشتغال و صادرات خواهیم شد و این واقعیتی است که در کشورهای بزرگ معدنی عینیت یافته است.
مشارکت با بخش خصوصی در این نشست که سعید لیلاز و نصرتی نیز حضور داشتند، مهدی کرباسیان به گذر ایمیدرو از دوران سخت سالهای گذشته و اثر تصمیمات مدیریتی پیشین اشاره کرد و گفت: توسعه غیر اقتصادی صنعت فولاد و نوع واگذاری سهام شرکتهای این سازمان در دولت گذشته، از جمله چالش هایی بود که برای دولت فعلی، برجای گذاشت با این حال در شرایط نبود منابع مالی کافی، توانستیم 24هزار میلیارد تومان طرح را اجرایی کنیم.
وی افزود: مشارکت بخش غیر دولتی و بخش خصوصی یکی از مدلهای موفق در ایجاد تحرک در طرحها و راهاندازی آنها بود.
رییس هیات عامل ایمیدرو افزود: در طرحها بین 15 تا 35درصد مشارکت داشتهایم و مابقی متعلق به بخش غیر دولتی است هرچند قانون هم تاکید دارد که 3 سال بعد از راهاندازی، آن میزان سهم باید واگذار شود.
وی انجام اکتشاف در 250 هزار کیلومتر مربع از مساحت کشور را از نیازهای بخش معدن دانست و تاکید کرد: در این حوزه با شرکتهای خارجی همکاری داریم و این امر در ورود فناوری به بخش معدن کمک کرده است.
کرباسیان تصریح کرد: برخی گمان میکنند مشکل تحریمها تنها به نقل و انتقال ارز مربوط میشود در حالی که پیش از برجام، شرکتهای خارجی حتی از دادن یک برگ از اطلاعات ماهوارهای معدنی خودداری میکردند اما امروز بسیاری از شرکتهای صاحبنام همکاری با ایران را آغاز کردهاند.
کرباسیان ادامه داد: زنجیره معدن یکی از کشورهای پیشرفته نشان میدهد 86 میلیارد دلار مواد معدنی را در صنایع پایین دستی به 2400 میلیارد دلار تبدیل کردهاند که این امر نیاز توجه به صنایع پایین دستی را دوچندان میکند.
وی همکاری با شرکتهای خارجی را برای تامین مالی 50 میلیارد دلاری توسعه بخش معدن و صنایع معدنی ضروری دانست. پس از وی، موسی غنی نژاد استاد دانشگاه و صاحبنظر اقتصادی با بیان اینکه حضور در معادن و آشنایی با فعالیتهای مهندسی و تولیدی حرکت ثمربخشی برای ارائه توانمندیهای این بخش است، گفت: باید از فرصت کنونی توسعه معدن حداکثر استفاده را به عمل آوریم که در آینده با تغییر جهت مصرف و ورود مواد
جدید به بازار، دچار زیان نشویم.
فرمول کارآمد برای واگذاری نیاز داریم
وی با اشاره به نوع نگاهها به واگذاری سهام اظهار کرد: برای اینکه نتوان سهام شرکتهای دولتی را در قالب رد دیون یا سهام عدالت واگذار کرد باید
فرمول کارآمدی در جهت فروش سهام شرکتهای دولتی تدوین و اجرایی کرد.
از سوی دیگر مهدی عسلی که سابقه مدیریت عالی در سازمان برنامه و وزارت نفت دارد نیز گفت: در بحثها و برنامههای توسعه ای، همواره نگاه اقتصادی و تحلیل مالی غایب بوده است و تنها نگاه محلی و محدود، به حوزههای مختلف داشتهایم به طوری که برنامه هایی تدوین میشود که از مسائل کلان اقتصاد و سیاستهای ارزی جدا هستند.
وی افزود: نتیجه چنین برنامه هایی این است که طرحها بدون استفاده میمانند و بیاثر میشوند.
علی
ترکمان دینی نیز در این نشست اظهار کرد: قطه قطعه کردن طرح جامع فولاد و پراکنده کردن آن، نتیجه تفکر سنتی در مدیریت است که باعث شده تعداد زیادی شرکت با مقیاس پایین تولید، اقدام به جذب منابع و ظرفیتسازی کنند.
خط شکنی دولت ها
این صاحبنظر اقتصادی افزود: کره جنوبی تنها با دو کارخانه برای 52 میلیون تن فولاد، ظرفیتسازی کرد در حالی که آنها نیز نظام دولتی داشتهاند اما با
تفکر مدرن، مدیریت کردهاند.
ترکمان دینی نقش دولتها را در توسعه چشمگیر دانست و اظهار کرد: طی دهههای اخیر شرکتهای دولتی ایالات متحده، در بسیاری از علوم روز همچون اینترنت وای تی پیشرو بودهاند و در واقع خط شکنی کردهاند.
منطق مدلهای توسعه
علی میرزاخانی سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد نیز که در این جلسه حضور داشت، به مدلهای توسعه معادن و صنایع معدنی کشورها اشاره کرد و گفت: برخی از مدلها همچون مدل عربستان در توسعه صنایع معدنی قابلیت اجرا در ایران را ندارد به این علت که از شاخصهای غیرواقعی نشات گرفته اند، به همین دلیل باید منطق و مبنای اقتصادی برای آن تعریف کرد.
وی از انجام برنامه جدید اکتشافی در سطح 250 هزار کیلومتر مربع در کشور اظهار خرسندی کرد و گفت: با تاسیس بانکهای خصوصی در کشور که از زمان مرحوم نوربخش آغاز شد، نظام مالی ایران در حال تحول بود که آن برنامه به دولت گذشته برخورد کرد.
وی تاکید کرد که در فعالیتهای اقتصادی و توسعه اصالت با بخش خصوصی است مگر اینکه دلایل قانع کنندهای برای آن وجود داشته باشد.
از تعاملات جهانی دور شدیم
از سوی دیگر پویا جبل عاملی، عامل اقتصاد دانان با بخش معدن را مفید خواند و گفت: مردم و صاحبنظران معمولا با بخش نفت و گاز آشنایی دارند در حالی که بخش معدن، توانمندی بالایی برای رشد دارد.
وی حضور شرکتهای خارجی در پسا برجام را قابل توجه دانست و اظهار کرد: قوانین به گونهای نیست که برای سرمایهگذار جذابیت کافی ایجاد کند و علاوه بر این دور شدن از رویدادها و تعاملات جهانی در مقاطعی از سالهای دهه اخیر، باعث شده از بسیاری قوانین و مقررات و همچنین شرایط قراردادها، بیاطلاع باشیم و در برخی مواقع حتی از نحوه ارتباط برقرار کردن نیز آگاهی نداشته باشیم.
جبل عاملی، رویکرد قانون محوری را رویهای مناسب برای تعامل با شرکتهای خارجی و جذب سرمایه ذکر کرد.
درک واقعی از معادن
سمیه مردانه نیز در این نشست گفت: حضور در معدن برای کسانی در بخش تئوری کار کردهاند نتایج ارزندهای دارد و سبب درک واقعی تلاشهای انجام شده در این حوزه میشود.
وی با بیان اینکه دستاوردهای بخشهای مهندسی معدن واقعا فوق العاده است اظهار کرد: علاوه بر مباحث مهندسی، یکی از مواردی که در بخش معدن ضرورت دارد، توجه به سرمایههای انسانی و انجام تحقیق و توسعه است. وی نوع سیاستها و ارتباط آنها با بخش معدن را از عوامل تاثیرگذار در
توسعه این بخش ذکر کرد.
توجه به حقوق مالکیت
جعفر خیرخواهان، توجه به حقوق مالکیت را از نیازهای اولیه جذب سرمایه دانست و گفت: این امر انگیزه لازم را نزد سرمایهگذاران برای حضور در معادن ایجاد میکند.
وی افزود: توجه به تحولات بازارهای جهانی، مقیاس و زنجیره تولید را از دیگر موارد مورد نیاز توسعه بخش معدن است. به گفته خیرخواهان، زیرساختها و توجه به مسوولیت اجتماعی از دیگر نکاتی است که توسعه بخش معدن را به بار میآورد.
ایمیدرو حلقه واسط با بخش خصوصی
حمید آذرمند دیگر اقتصاد دان و صاحبنظر حاضر در این نشست نیز گفت: باوجود توانمندی که بخش معدن برای توسعه دارد شاهد روند کاهشی تشکیل سرمایه ثابت و بودجه معدن به ویژه برای ایمیدرو شدهایم.
وی ایمیدرو را حلقه واسط بنگاهها و دولت دانست و خاطر نشان کرد: بررسی بحران اقتصادی دهه گذشته میلادی نشان داد بخشهای معدنی، با کمترین آسیب از بحرانهای مالی مواجه شدهاند به همین سبب باید به تقویت این بخش بپردازیم.
آذرمنددر عین حال اظهار کرد: بخش داخل کشور توان لازم را برای تامین 50 میلیارد دلار سرمایه توسعه بخش معدن و صنایع معدنی در افق چشمانداز را ندارد و این امر نیاز به استفاده از منابع خارجی دارد.
مقامات با معدن آشنایی ندارند
شهناز نوایی کارشناس خانه معدن ایران نیز دراین جلسه گفت: در40 سال سابقه فعالیت معدنی، کمتر مقام عالی دولتی را دیده ام که با بخش معدن و نیازهای آن آشنایی داشته باشد. وی گفت: وابستگی واقعی اقتصاد ایران به 40درصد میرسد.
کرباسیان نیز پس از ارائه نظرات صاحبنظران اقتصادی، نیز با بیان اینکه بسیاری از مسوولان از بخش معدن شناخت واقعی ندارند تاکید کرد: ادغام وزارت صنعت با معدن، اگرچه مزایایی برای اقتصاد داشت، اما سبب غفلت از بخش معدن شد و این حوزه همانند یکی از زیر بخشهای صنایع درآمد.
منافع بلند مدت معدن
وی افزود: اگرچه بخش اکتشاف معدن ریسک دارد، اما فعالیتهای اقتصادی آن دارای منافع بلند مدت است.
کرباسیان،نگاه کلان در تصمیم گیریهای اقتصادی را به نفع بخش معدن دانست و گفت: باید در تصمیم گیریها به اثر آنها در بخش هایی همچون معدن نیز توجه داشت به صورتی که ریسک جدیدی به این حوزه تحمیل نشود.